Szanowni Państwo,
zastanawiam się, czy wyrazy “niewzruszony” (Był niewzruszony niczym kamień) i “niewyparzony” (Mam niewyparzony język) to przymiotniki czy imiesłowy przymiotnikowe. Kryterium pochodzenia od czasownika jakoś tu do mnie nie przemawia, ale jednak można się wzruszyć i coś wyparzyć… Stąd moja rozterka.
Z poważaniem,
Małgorzata Białek

W podanych przez Panią kontekstach oba te wyrazy to przymiotniki. Oznaczają bowiem cechy stałe obiektów, o których mowa, a ponadto ich znaczenie różni się od znaczenia form niezaprzeczonych wzruszony i wyparzony, co wyraźnie wskazuje, że mamy do czynienia z nowymi wyrazami. Niewzruszony oznacza tu bowiem, jeżeli mówimy o człowieku 'stały, nieugięty, nieustępliwy’, a mieć niewyparzony język to frazeologizm znaczący '1. wyrażać się w sposób dosadny, wulgarny, 2. mieć zwyczaj mówić o czymś wprost, zwłaszcza o czymś niemiłym, nieprzyjemnym, 3. mówić za dużo, nie umieć utrzymać tajemnicy’. Imiesłowy jako formy czasownika oznaczają natomiast cechy nietrwałe, przypisywane obiektom w danym/wskazanym momencie, ponadto ich znaczenie musi być tożsame ze znaczeniem wszystkich innych form gramatycznych danych czasowników.

Oczywiście w określonych kontekstach mogą się także pojawić homonimiczne z tymi przymiotnikami (czyli identyczne pod względem formy) imiesłowy przymiotnikowe czasowników wzruszyć i wyparzyć, np. Ta ścierka do naczyń jest niewyparzona po użyciu i ma niemiły zapach; Niewzruszony jej łzami wyszedł z domu.

Izabela Różycka