Dzień dobry,
uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie:
Czy w wywiadach stosujemy formy grzecznościowe (wielką literę)?
Dzieci w szkole piszą pytania, wymieniają się z kolegami i udzielają pisemnych odpowiedzi. Czy z tego powodu, że będą czytały i pisały, należy stosować wielkie litery w formach grzecznościowych?
Dorota
Najczęstsza wątpliwość, jaką sygnalizują osoby tworzące pisemną wersję wywiadu, to graficzna postać rzeczowników PAN/PANI i zaimków odnoszących się do adresata. Ponieważ zgodnie z tradycyjną polską etykietą wyrazy, które stanowią formę zwrotu do odbiorcy w bezpośrednio prowadzonej rozmowie, zapisuje się wielką literą, sam opowiedziałbym się za wariantami Pan, Pani, Wasze, Twoje etc. Nie ma jednak reguł ortograficznych, które jasno rozstrzygałyby ten problem, a poszczególne redakcje decydują się zazwyczaj na przyjęcie jednej wersji i konsekwentnie ją stosują. W Wielkim słowniku ortograficznym PWN [par. 97] czytamy jedynie, że „użycie wielkiej litery ze względów uczuciowych i grzecznościowych jest indywidualną sprawą piszącego (…) przepisy ortograficzne pozostawiają w tym wypadku dużą swobodę piszącemu”.
Wskazywany przez Panią dylemat to przede wszystkim kwestia pragmatyki językowej: dla wielu użytkowników polszczyzny stosowanie małej litery w tym przypadku jest przejawem językowego niechlujstwa i lekceważeniem odbiorcy, dla innych – skracaniem niepotrzebnego dystansu między rozmówcami.
Bartłomiej Cieśla