Dzień dobry!
Moje pytanie dotyczy zdań z zaimkiem zwrotnym „się”. W którym miejscu należy go umieścić w zdaniach o konstrukcji analogicznej do poniższej?
– Ojciec pomógł im się/się im przygotować.
– Kolega pozwolił jej się/się jej wygadać.

Często widzę i słyszę zdania typu „…pomógł się im…”, ale mam wrażenie, że z logicznego punktu widzenia nie są one poprawne.

Bardzo dziękuję i serdecznie pozdrawiam!

W opracowaniach normatywnych możemy przeczytać, że zaimek się nie powinien stać na początku zdania, na końcu zdania oraz po przyimku. Wskazuje się, że najlepiej, by był on umieszczony przed czasownikiem, choć daje się nadawcy komunikatu swobodę, się może być bowiem oddzielone od czasownika jakimś innym wyrazem, nie musi stać bezpośrednio przed nim. Zgodnie z tym zasadami za niepoprawne uznalibyśmy: Ojciec pomógł im przygotować się i Kolega pozwolił jej wygadać się. Oba przytoczone w pytaniu warianty należałoby uznać za dopuszczalne, choć z pewnością szyk z się bezpośrednio przed czasownikiem jest częstszy, tj. Ojciec pomógł im się przygotować i Kolega pozwolił jej się wygadać.

Przy okazji warto zaznaczyć, że się może pojawić się na końcu wypowiedzenia, gdy jest ono złożone z samego czasownika, np. Rusz się!

Katarzyna Burska