Dzień dobry,
mam pytanie dotyczące etymologii łączenia przyimków z nazwami pór roku. W języku polskim przyimek „na” łączy się z wiosną i jesienią (na wiosnę, na jesień), przyimek „w” natomiast z latem i zimą (w zimie, w lecie). Wiem, że często używane są kształty: latem, wiosną, jesienią i zimą, moje pytanie dotyczy wersji z przyimkami.
W języku czeskim łączy się to w taki sam sposób (na jaře, v létě, na podzim, v zimě), nie inaczej jest w języku słowackim (na jar, v lete, na jeseň, v zime). Interesuje mnie, dlaczego to tak jest, jakim sposobem powstało to połączenie, gdzie i kiedy. Pytanie zadawałam już pani z poradni językowej ÚJČ, ale nie była mi w stanie odpowiedzieć.
Dziękuję za wytłumaczenie
Dzień dobry,
obawiam się, że również nie będę potrafiła Pani udzielić odpowiedzi na to pytanie – przypuszczam, że użycie akurat tych konstrukcji przyimkowych „na wiosnę/jesień” i „w lecie/zimie” wynika z uzusu (tj. zwyczaju społecznego). Warto zwrócić uwagę, że jeszcze do XVIII wieku dominowały w polszczyźnie literackiej formy bezprzyimkowe (zimie, lecie, wiośnie, jesieni). Z czasem zostały wyparte przez konstrukcje przyimkowe, także w gwarach polskich (problem ten porusza M. Lesz-Duk w artykule Relikty bezprzyimkowych konstrukcji okolicznikowych i dopełnieniowych w gwarach polskich).
Pozdrawiam
Agnieszka Wierzbicka
PS Przepraszam za tak długą zwłokę w odpowiedzi – wynikła ona z przyczyn technicznych, niezależnych od redakcji poradni.