Szanowni Państwo,
mam pytanie dotyczące zwrotu „o mały włos”. Znam jego znaczenie („nieomal” czy „mało brakowało”). Interesuje mnie jednak do jakiej właściwości, cechy fizycznej włosa odnosi się ten zwrot: jego długości czy grubości?
Kontekst znaczeniowy wydaje się sugerować grubość włosa (czyli naprawdę „nieomal”). Z drugiej strony obecność przymiotnika „mały” w moim odczuciu, przez analogię, sugeruje raczej jego długość („mała” powiemy przecież o niskiej, a nie szczupłej osobie).
Pozdrawiam serdecznie,
Mirosław Baran
Chcąc wskazać, że nazywany przedmiot ma znacznych rozmiarów przekrój poprzeczny, mówimy zwykle, że jest gruby lub cienki, oceniając zaś odległość między podstawą a wierzchołkiem sięgamy po określenia długi i krótki. Przymiotnik mały, określać może obie te własności – i przy takiej interpretacji musimy na razie pozostać.
By spróbować ustalić dokładne znaczenie drugiego wyrazu, należałoby dotrzeć do pierwszych źródeł poświadczających użycie frazeologizmu. Ponieważ coraz częściej słyszy się głosy dotyczące konieczności opracowania etymologicznego słownika związków frazeologicznych, możliwe, że w niedalekiej przyszłości poznamy charakterystykę nie tylko tej, ale też innych stałych jednostek.
Bartłomiej Cieśla