Witam,
czytając przepisy kulinarne natknęłam się na sformułowanie „pływające po rosole oka”. Chciałam się dowiedzieć, skąd wzięła się ta forma „oka?

Pozdrawiam,
Elżbieta Żurek

 

Dzień dobry,
rzeczownik oko oznacza (poza określeniem narządu wzroku) także ‘kroplę tłuszczu pływającą w zupie’ czy ‘pętlę w sieci’ i w odniesieniu do tych desygnatów odmienia się inaczej:
M. oka
D. ok
C. okom
B. oka
N. z okami
Ms. o okach
W. oka!

Ta różna odmiana wywodzi się jeszcze ze staropolszczyzny – gdy określało się oczy czy uszy ludzkie (a więc desygnaty występujące parami), stosowana była liczba podwójna (dziś już nieistniejąca). Gdy zaś była mowa o kroplach tłuszczu czy pętlach w sieci i łączono ją z innymi liczebnikami niż dwa całość podlegała odmianie w liczbie mnogiej, czyli: M. cztery oka, D. czterech ok, C. czterem okom, B. cztery oka, N. z czterema okami, Ms. o czterech okach.

Łącze pozdrowienia
Agnieszka Wierzbicka