Dzień dobry, Panie Profesorze.
Mam ogromną zagadkę związaną z wyrazem „ósemka”. Mimo skojarzeń tego rzeczownika z liczebnikiem „osiem”, co tłumaczyłoby pisownię przez „ó”, w zasadach pisowni znajdujących się we wstępie do słowników ortograficznych tenże wyraz występuje w osobnej kategorii wyjątków zaczynających się na „ó”. Jak to właściwie jest? Szukałam odpowiedzi w „Gramatyce historycznej języka polskiego”, niestety bezskutecznie.
Będę ogromnie zobowiązana za wyczerpującą odpowiedź.
Z poważaniem
Anna Czudecka-Wrona

Jedna z zasad mających pomóc uczniom w przyswajaniu zasad ortograficznych głosi, że literę ó należy pisać, jeśli w formach fleksyjnych danego wyrazu lub w wyrazach spokrewnionych zachodzi wymiana na o lub e. Niewątpliwie osiem i ósemka należą do tej samej rodziny wyrazów. Zajmujący się poprawnością ortograficzną zwracają uwagę, że przytoczona reguła pomaga opanować zasady pisowni, ale nie wyjaśnia, dlaczego w tych wyrazach piszemy ó. Niejednokrotnie decydują bowiem o tym względy historyczne. Przytoczenie w słownikach wyrazu ósemka w kategorii wyrazów zaczynających się od ó ma zapewne pokazać, że mamy ich w polszczyźnie niewiele.

Katarzyna Burska