Szanowni Państwo,
kiedy z czasownikiem traktować stosujemy spójnik „jako” przyłączający określenie sposobu
potraktowania lub oceny danego obiektu lub stanu rzeczy, a kiedy „jak”? Poniżej podaję przykładowe zdania:
(1) Nie traktuję naszej znajomości jako/jak przelotnej przygody.
(2) Mam cię traktować jak/jako równego sobie?
(3) Jeśli poznajesz nowego faceta i zaczynasz go traktować jak/jako kumpla, ustalasz, że gracie sztukę „przyjaciele”.
(4) Można wprawdzie prasę i literaturę traktować jako/jak rzemiosło, ale wówczas są one sprawą drukarzy i księgarzy,
(5) Rozstanie z bliską osobą należy traktować jako/jak proces, szybkie i bezbolesne rozstania są tylko mitem.
(6) Dynamizację można traktować jako/jak warunek poznania dzieła w ogóle.
Z poważaniem
Witold Milczarek

 

Szanowny Panie,
wydawnictwa poprawnościowe wyjaśniają, że przy czasowniku traktować mogą występować obie formy: jak i jako. Ktoś, coś traktuje kogoś, cośjak a. jako kogoś, jako coś: np.: Był nieco straszy od pozostałych członków grupy, dlatego też traktowali go jako swego przywódcę. Pies traktował dziedziniec jak swój własny i atakował każdego intruza [Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa 2002, s. 1056]. Warto dodać, że krótsza forma występuje przy wyrażeniach uwypuklających sposób odnoszenia się do kogoś, np.: Przestań traktować mnie jak dziecko. Nie traktuj go jak smarkacza. Natomiast jako to wyraz wiążący ze słowem nadrzędnym rzeczowniki, które uwydatniają funkcję, szczególny charakter kogoś, czegoś, np.: Traktowano mnie jako osobę wpływową. Traktowała ten egzamin jako wyjątkową próbę. Wyrażenie wprowadzone przez jako może także mieć związek z określoną przyczyną lub sposobem uzasadnienia postępowania, np.: Z powodu niskiego wynagrodzenia traktowała obecne zajęcia jako pracę przejściową. Wtrącono go do więzienia i traktowano jako winnego przestępstwa.

Beata Burska-Ratajczyk