Ostatnio zetknęłam się z nazwą miejscowości Przedbórz, znajdującej się w województwie łódzkim. Mam problem z odmianą tej nazwy miejscowości. Z Przebórza, czy z Przedborza? W Przedbórzu czy w Przedborzu?
Znalazłam Urzędowy Wykaz Nazw Miejscowości z roku 2013. Okazuje się, że nazwa tej miejscowości występuje w Polsce 4 razy w różnych województwach. W spisie tym podany jest dopełniacz nazwy. Akurat dopełniacz nazwy z woj. łódzkiego różni się od pozostałych.
– woj. kujawsko-pomorskie -borza
– woj. łódzkie -rza
– woj. mazowieckie -borza
– podkarpackie -borza

Uprzejmie proszę o weryfikację – czy mam rację? Czy dopełniacz tej nazwy powinien brzmieć z Przedbórza, a miejscownik w Przedbórzu? (TEN Przedbórz)
Czy w odmianie można kierować się takim spisem nazw czy uwzględniać zwyczaj miejscowy (z tym, że nie wiem, jaki jest ten zwyczaj).
Wydaje mi się, że nie powinno się brać pod uwagę wpisów w Internecie, lokalnych stron internetowych np. dotyczących komunikacji itp.?

 

 

Kwerenda wydawnictw poprawnościowych wskazuje na następujące formy dopełniacza nazwy własnej Przedbórz.

  • Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN pod red. A. Markowskiego (2004): „D. Przedborza” [bez podania województwa/regionu podana jest tylko ta jedna forma];
  • Słownik nazw własnych PWN Jana Grzeni (2002): „<<miasto w województwie piotrkowskim>> D. -borza” [tu wg starego podziału administracyjnego i w odniesieniu tylko do jednej z miejscowości o tej nazwie – wg dzisiejszego podziału odmiana ta dotyczy miejscowości w woj. łódzkim].
  • Słownik nazw miejscowości i mieszkańców z odmianą i poradami językowymi PWN pod red. Marka Łazińskiego (2007): „-borza, -borzu” [bez wskazania województwa/regionu, podana jest tylko ta jedna forma].

Gdy zaś chodzi o najnowszy Urzędowy Wykaz Nazw Miejscowości  (z 2019 r.) to rzeczywiście zapis jest taki, jak podany został w pytaniu przesłanym do naszej Poradni. Warto jednak pamiętać, iż dokument ten sporządzany jest przez instytucje i urzędników, więc mogą się w nim omyłkowo pojawić formy, które nie mają poparcia ani w praktyce językowej mieszkańców danej miejscowości, ani w wydawnictwach normatywnych.

Reasumując, opierając się na wydawnictwach poprawnościowych, ale także zwyczaju językowym mieszkańców Przedborza (choćby na podstawie form znajdujących się na stronie WWW Urzędu Miejskiego w Przedborzu) jestem skłonna uznać za właściwą formę z wymienionym ó:o, tj. Przedbórz – Przedborza, w/o Przedborzu.

Agnieszka Wierzbicka