Szanowni Państwo!
Jestem studentem IV roku lingwistyki stosowanej na Uniwersytecie Warszawskim. Na zajęciach zastanawialiśmy się, czy poniższe zdanie, zaproponowane przez program do tłumaczenia maszynowego, jest poprawne:
„Co chciałbyś osiągnąć, czego nie zdołałeś osiągnąć w poprzedniej pracy.”
Mnie osobiście ono, jak to się kolokwialnie mówi, „nie brzmi”. Wydaje mi się, że w zdaniu nadrzędnym brakuje referentu, np. „co chiałbyś osiągnąć [z tego], czego nie…”. Chciałbym zwrócić się do Państwa z prośbą o wypowiedzenie się na temat wskazanego przeze mnie zdania. Z góry bardzo dziękuję za pomoc.
Wyrażenia przyimkowe (lub same zaimki) związane z użyciem danego czasownika w większości zdań są fakultatywne. Powiemy więc np.:
„Zastanawiam się, co zjeść na śniadanie” albo: „Zastanawiam się nad tym, co zjeść na śniadanie”, „Dowiedziałem się, że jesteś w Warszawie” albo „Dowiedziałem się tego, że jesteś w Warszawie”.
Często jest tak, że dodanie zaimka lub wyrażenia przyimkowego brzmi wręcz sztucznie (jak np. w drugim z powyższych przykładów), a kiedy indziej – jest konieczne, np. „Dowiedziałem się tego od Ciebie”.
W zdaniu, które Pan cytuje, nie dodawałabym nic. Oczywiście można by to zrobić, ale proponowałabym wówczas przeredagować zdanie, np. w ten sposób: „Które cele chciałbyś osiągnąć spośród tych, których nie zdołałeś osiągnąć w poprzedniej pracy?”. Pana propozycja teoretycznie byłaby poprawna gramatycznie, ale duża ilość abstrakcyjnych zaimków wydaje się mało czytelna („Co”, „z tego”, „czego”).
Anita Pawłowska-Kościelniak