Czy za wyrażenie przyimkowe należy uznawać wyłącznie przyimek i rzeczownik (liczebnik, przymiotnik, zaimek) stojące w bezpośrednim sąsiedztwie, czy również wówczas, gdy są one oddzielone np. przymiotnikiem? Spotkałam się z różną interpretacją tego zjawiska. Dziękuję.
Wyrażenie przyimkowe to połączenie przyimka z rzeczownikiem lub zaimkiem rzeczownym. Z przymiotnikami i liczebnikami przyimki mogą się połączyć składniowo tylko wtedy, kiedy te części mowy ulegną tzw. nominalizacji, czyli w zdaniu pełnią funkcję rzeczownika, np. Bardzo liczymy na biało-czerwonych (w znaczeniu 'Polaków’), Wszystkie spojrzenia skierowały się na piątego z nich.
Ponieważ przyimki są wyrazami niesamodzielnymi pod względem znaczenia, składnikami zdania (elementami znaczącymi) stają się dopiero w połączeniu z rzeczownikiem. A zatem nie ma znaczenia, czy przyimek i rzeczownik występują w bezpośrednim sąsiedztwie, czy są oddzielone innymi składnikami (bez względu na ich liczbę). Ważny jest tylko ich związek znaczeniowy, np. w hipotetycznym zdaniu: Na nowym, kupionym przedwczoraj w sklepie na ulicy Mickiewicza, drewnianym i pomalowanym na biało dużym stole postawimy wazon. wyrażenie przyimkowe będą stanowić przyimek na (pierwszy wyraz graficzny) oraz stole (trzeci od końca).
Izabela Różycka