Chciałabym się dowiedzieć, skąd pochodzi nazwisko Ziaja?
Pytanie związano z poszukiwaniem korzeni, pochodzę z Rosji, i moja babcia mieszkała dawniej tuż przy Białorusi, a jej nazwisko panieńskie było Ziajewa (Зяева). Możliwie, że przodkowie jej byli Polakami – jeśli wychodzić z analogii Ziajewa – ojciec Ziajew – syn człowieka o imieniu/przydomku (?) Ziaja, z którego w Polsce powstało nazwisko Ziaja, a do j. rosyjskiego weszło jako Ziajew (czyj syn? – Ziai).
Czy było takie imię? W internecie nie ma nic na temat pochodzenia nazwiska Ziaja.
Z góry dziękuję,
Natalia
Nazwisko Ziaja//Zieja jest w Polsce dość częste. Pochodzi od dawnego przezwiska, a to z kolei zostało utworzone, od czasownika ziać lub ziajać (forma czasu teraźniejszego zieję lub ziaję), który ma kilka znaczeń, np. 1. 'ciężko oddychać, dyszeć’, 2. 'żywiołowo, gwałtownie okazywać negatywne uczucia’, 3. o otworach, ranach itp.: 'otwierać się, stać otworem’, 4. o zwierzętach: mieć otwarty pysk’ itp. A zatem przezwisko miało znaczenie podobne do współczesnych wyrazów typu grzebała ’ten, który się często grzebie’, czyli robi coś wolno, jąkała ’ten, który często się jąka’, kwękała ’ten, który często kwęka’, czyli jęczy, marudzi, narzeka. Ziaja więc to ten, 'który często ziaje // zieje’.
Czasownik ziać jest wyrazem ogólnosłowiańskim (pochodzi z języka prasłowiańskiego), w znaczeniach podobnych do polskich występuje także w języku rosyjskim, a zapewne także białoruskim i ukraińskim. Nazwisko Ziajew nie musi więc wywodzić się z polszczyzny, mogło powstać niezależnie na gruncie któregoś z tych języków.
Izabela Różycka