Dzień dobry!
Od wielu lat nie wiem jak poprawnie odpowiedzieć przecząco na pytanie zadane w zaprzeczeniu np.
– Nie lubisz kawy?
– Nie, lubię kawę.
W języku francuskim w tej sytuacji można odpowiedzieć SI, nie trzeba dopowiadać reszty zdania, by rozmówca zrozumiał, że lubię kawę. Czy w języku polskim istnieje odpowiednik ” SI „?
Pozdrawiam serdecznie i dziękuję za odpowiedź.
Język polski, tak jak i inne języki słowiańskie, dopuszcza możliwość podwójnego przeczenia (w wielu językach jest to uznawane za niepoprawne). Na pytania przeczące można w języku polskim odpowiedzieć zarówno w sposób intuicyjny (Nie, nie lubię kawy), jak i odwołujący się do pragmatyki językowej (Tak, nie lubię kawy). Z punktu widzenia logiki dwa zaprzeczenia stają się potwierdzeniem, ale język ma odrębne reguły. Jeśli ktoś odpowie Nie, nie lubię kawy, to zazwyczaj odnosi się do treści pytania. Jeśli powie Tak, nie lubię kawy, to po prostu zgadza się z tym, co sugeruje rozmówca. Jeśli na pytanie Nie lubisz kawy? chcemy odpowiedzieć przecząco (bo kawę lubimy), możemy użyć konstrukcji z partykułą nie oraz wyraźną pauzą (Nie, lubię kawę). Właściwa interpretacja naszej odpowiedzi będzie też możliwa, jeśli powiemy: Lubię kawę; Właśnie, że lubię; Dlaczego tak myślisz, lubię; Czemu tak sądzisz, lubię. W języku polskim nie ma jednego słowa, które bez ryzyka wprowadzenie niejasności, pozwalałoby odpowiedzieć przecząco na pytanie zawierające zaprzeczenie. Lakoniczne odpowiedzi tak lub nie, które sprawdzają się przy pytaniach bez zaprzeczeń, w tej sytuacji mogą być niejednoznaczne.
Elwira Olejniczak