Dzień dobry.
Moje pytanie dotyczy szyku wyrazów:
całego świata oraz świata całego
Czy jest między tymi wersjami jakaś różnica? Na czym ona polega?
Kontekst dot. modlitwy, w której wierni mówią czasem 'miej miłosierdzie dla nas i świata całego’, a czasem 'całego świata’.
Dziękuję.
W języku polskim przydawki przymiotne (wyrażone przymiotnikiem, imiesłowem przymiotnikowym, liczebnikiem czy zaimkiem) występują najczęściej przed wyrazem określanym (świetlana przyszłość, beznadziejny kryzys, pomarańczowa okładka). Zdarza się jednak, że z różnych względów człon podrzędny stawiany jest w postpozycji. Bywa tak np. w połączeniach wyrazowych mających status terminów, np. podmiot oznaczony, osoba fizyczna, sosna zwyczajna, czy też w nazwach dyscyplin naukowych, np. matematyka stosowana, językoznawstwo opisowe, fizyka teoretyczna. Powodem, dla którego dokonuje się modyfikacji standardowego układu, są również m.in. względy stylistyczne (np. chęć zestawienia wyrazów w taki sposób, by się rymowały) i znaczeniowe (na wyraz w postpozycji położony jest zazwyczaj akcent).
Inwersja to także jedna z istotnych własności składniowych stylu religijnego. Pojawia się w modlitwach (np. święć się imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje), tekstach liturgicznych i biblijnych (krzak gorejący; gniew Pański; Łaska i pokój od Boga Ojca i Chrystusa Jezusa, Zbawiciela naszego!). Jako cecha stylistyczna takich wypowiedzi wpływa na budowanie patosu, uwypukla też wartość semantyczną przestawianych członów przymiotnych.
Bartłomiej Cieśla