Szanowni Państwo, zastanawiałem się nad pochodzeniem nazwy wsi Podule, którą skojarzyłem z miejscem „pod ulami”, to z kolei nasunęło mi pytanie o etymologię słowa „ul” i czas kiedy wyparło słowiańską „barć”. Czy mógłbym uzyskać od Państwa pomoc w tych kwestiach? Z góry dziękuję.
Z poważaniem
Krzysztof Grecki
Wyraz ul oznacza konstrukcję, najczęściej drewnianą (współcześnie także styropianową lub poliuretanową), używaną do hodowli pszczół. Jest to zatem nazwa obiektu sztucznie wykonanego przez człowieka dla tych owadów. Barć natomiast to dziupla lub wydrążona w celach hodowli pszczół komora wewnątrz pnia żywego drzewa. Oba te wyrazy pochodzą z języka prasłowiańskiego i od XIII-XIV wieku oznaczają dwa różne typy domów dla pszczół. Nie można zatem powiedzieć, że pierwszy z nich wyparł z użycia drugi, tylko pierwszy sposób hodowli pszczół (w sztucznie stworzonych pomieszczeniach), jako łatwiejszy i wygodniejszy, stał się powszechny, a zatem i jego nazwa jest częściej stosowana.
Nazwy wsi Podule nie wiązałabym z wyrażeniem przyimkowym pod ulem. W dokumentach i na starych mapach najczęściej była ona zapisywana jako Podole, a więc raczej odwołać się należy do wyrażenia po dole (dołach) lub do nazwy geograficznej Podole. W polskich gwarach samogłoska o często ulegała tzw. pochyleniu i wymawiana była jako u.
Izabela Różycka