Jak odróżnić czasowniki oznaczające czynności od czasowników oznaczających stany.
Czasowniki stanowe przedstawiają sytuacje statyczne, niekontrolowane, tj.:
1) o niezmiennym przebiegu w określonym czasie – będą tu należały czasowniki nazywające stany fizyczne (spać, chorować, kwitnąć, stać, wisieć), stany psychiczne i intelektualne (wiedzieć, rozumieć, wierzyć, wątpić, interesować się), emocjonalne (bać się, cieszyć się, tęsknić, kochać), wyrażające wolę (chcieć, musieć) czy niezmienne relacje między obiektami (sąsiadować, mieszkać, graniczyć, znajdować się)
2) ponadczasowe – oznaczające stałe cechy istot żywych (seplenić, jąkać się, niedowidzieć) lub przedmiotów (ważyć coś waży 5 kilo, kręcić się włosy się kręcą, opadać teren opadał coraz niżej, wpadać rzeka wpada tu do morza, albo relacje między przedmiotami (przewyższać, należeć do, różnić się, wynikać).
Czasowniki oznaczające czynności nazywają akcje, czyli sytuacje dynamiczne, tj. takie, które polegają na zmianie stanu wykonawcy tej czynności, obiektu, którego dotyczy czynność lub relacji między uczestnikami akcji. Akcje te prowadzone są świadomie, tzn. pod kontrolą wykonawcy czynności. Będą to min. czasowniki oznaczające ruch (chodzić, tańczyć, jechać, poruszać się, nieść), wydawanie dźwięków (mówić, szeptać, płakać, śpiewać), ocenianie (chwalić, potępiać), fizyczną aktywność (pracować, bić, ciągnąć, machać) i wiele innych.
Izabela Różycka