Dzień dobry,
Zastanawiam się nad coraz powszechniejszą formą stosowaną w różnych artykułach „miał coś zrobić”. Jest ona używana, gdy autor tekstu nie jest całkowicie pewny co do przebiegu opisywanych wydarzeń, lecz zamiast użyć zwrotów takich jak „Według relacji świadków rabuś wykrzykiwał” lub „Rabuś podobno krzyczał”, pisze on na przykład:
„Rabuś wbiegł do banku po godzinie 8:00 i machając bronią miał krzyczeć…”.
Inny przykład, cytat z wpisu ze strony Radio Gdańsk S.A.
„Według nieoficjalnych informacji naszego reportera, kilka minut temu do budynku miał wejść mężczyzna przebrany za Rambo. Miał mieć nóż.”
Dwa razy użyto tu formy „miał + czasownik”, która jest źródłem moich wątpliwości. Czy jest ona poprawna? Skąd się wzięła i czemu ostatnio staje się coraz popularniejsza?
Pozdrawiam serdecznie,
Artur Sulski

 

Dzień dobry,
zgodnie z normą, czasownik mieć używany jest w połączeniu z dowolnym bezokolicznikiem (definicja za Nowym słownikiem poprawnej polszczyzny PWN, pod red. A. Markowskiego) w dwóch kontekstach:

  1. gdy chcemy powiedzieć „o czymś przewidywanym albo koniecznym, traktowanym jako rozkaz”, np. miałam wczoraj to zrobić, mam zrobić jutro zakupy, masz natychmiast przestać;
  2. tylko  w 3 os., w czasie przeszłym, „o czymś, co nie było wiadome w przeszłości, do której się odnosi”, np. to zdarzenie, miało mu udowodnić, że się mylił.

Przytoczone przez Pana przykłady „Rabuś wbiegł do banku po godzinie 8:00 i machając bronią miał krzyczeć…”, jak i „Według nieoficjalnych informacji naszego reportera, kilka minut temu do budynku miał wejść mężczyzna przebrany za Rambo. Miał mieć nóż.”, spełniają drugi warunek, bowiem piszący tekst (nie będąc świadkiem zdarzenia, a jedynie relacjonując je na podstawie innych źródeł) mógł nie mieć pewności (a więc w ten sposób okazał dystans do pisanej treści), czy rzeczywiście rabuś krzyczał (przykład 1), a mężczyzna był przebrany i miał nóż (przykład 2). Oczywiście, ze względów stylistycznych w drugim przykładzie warto byłoby zmienić konstrukcję „Miał mieć nóż.”, na np. prawdopodobnie miał przy sobie nóż. Można także w pierwszej sytuacji użyć zaproponowanych przez Pana zdań.

Pozdrawiam serdecznie
Agnieszka Wierzbicka