Szanowni Państwo,
zwracam sie z uprzejmą prośbą o rozwianie wątpliwości dot. zapisu zdania:
„Prosimy o przycięcie karty tak aby pasowała do czytnika”.
(Chodzi o niewlasciwy format karty do czytnika wymagający pomniejszenia).
W mojej ocenie akcent pada na słowo „tak”:
„Prosimy o przycięcie karty (jak?) tak, aby pasowala do czytnika”.
Osoba zajmująca się profesjonalną korektą tekstu zaoferowała takie wyjaśnienie:
„Akcent pada na „przycięcie karty”.
Gdyby akcent padał na „tak”, to by oznaczało, że prosisz o przycięcie w konkretny sposób („tak, aby pasowała…”). No ale przecież nie prosiłabyś o przycięcie w inny sposób, np. tak, żeby do czytnika nie pasowała. Albo tak, aby miała kształt trójkącika.
Po prostu prosisz o przycięcie karty. I dopowiadasz: tak aby [w konsekwencji tego przycięcia] pasowała do czytnika.”
Szczerze mówiąc, nie spotkałam się jeszcze z taką interpretacją. Spotkałam się z szeregiem przykładów, w których zapis „tak, aby” jest stosowany, np. w odróżnieniu od takiego zapisu:
„Prosimy o przycięcie karty (jak?) dokładnie, (po co?) tak aby pasowala do czytnika.”
Innymi słowy, rozróżniam dwie zasadnicze konstrukcje:
– zrobić coś TAK, ABY …… odpowiada na pytanie (jak?) „Zawołał tak, aby wszyscy usłyszeli”
– zrobić coś w dany sposób xyz, TAK ABY… odpowiada na pytanie po co? „Zawołał głośno, tak aby wszyscy usłyszeli”.
Ponadto przy zastąpieniu słowa „karta” zaimkiem „jej”, nadal narzuca mi się konstrukcja „tak, aby”:
„Prosimy o przycięcie jej tak, aby pasowała do czytnika”.
zamiast
„Prosimy o przycięcie jej, tak aby pasowała do czytnika”.
Będę wdzięczna za rozwianie wątpliwości w tej kwestii.
Ewentualnie czy oba zapisy są możliwe w zależnosci od interpretacji?
Serdecznie pozdrawiam,
Beata Murzyn
Wiele połączeń zaimków, spójników czy partykuł może mieć w polszczyźnie dwojaką pisownię i o tym, czy rozdzielamy je przecinkiem, na ogół decyduje osoba pisząca, która wie, jaki sens ma mieć stworzony przez nią tekst. Pewne połączenia zaimków ze spójnikami mogą bowiem razem wprowadzać zdanie podrzędne, a w innej sytuacji zaimek należy do zdania nadrzędnego. Wszystko, jak Pani wspomniała, zależy od akcentu i interpretacji. Jeśli na zaimek tak pada akcent, to po nim należy umieścić przecinek („Prosimy o przycięcie karty tak, aby pasowała do czytnika”). Jeśli akcentu na słowo tak nie ma i, najprościej mówiąc, wspomniany zaimek stoi bezpośrednio po tej części zdania, do której sam mógłby należeć ze względu na swoje znaczenie, przecinek musi być postawiony przed nim, gdyż zaimek stanowi część zdania podrzędnego. Wtedy całe połączenie (tak aby) należy poprzedzić przecinkiem („Prosimy o przycięcie karty dokładnie, tak aby pasowała do czytnika”). Polecam książkę Elżbiety Wierzbickiej-Piotrowskiej („Interpunkcja na co dzień”). Autorka w przystępny sposób wyjaśnia zasady interpunkcji.
Pozdrawiam serdecznie
Anna Sokół-Klein