Szanowni Państwo,
uprzejmie proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości co do poprawnej interpunkcji w podobnych przykładach:
1) Dzisiaj już tylko nieliczne ukryte w zaroślach fundamenty domów są znakiem, że kiedyś tętniło tu życie.
Czy po wyrazie nieliczne należy postawić przecinek?
2) Kiedy jedna z najlepszych uczennic, 14-letnia Kasia, kreśliła w swoim notatniku nazwiska poetów, nie mogła mieć pewności, czy sama będzie pisać.
Czy przed: czy sama będzie pisać powinien być przecinek?
Czy gdyby było: czy sama będzie poetką – powinien być przecinek?
Czy „kreślić nazwiska” jest poprawne? Chyba lepiej kreślić szkic, rysunek, a czy kreślić wersy kolejnych wierszy byłoby poprawne?
3) Czy nazwy zagranicznych archiwów, galerii, muzeów należy tłumaczyć na język polski, czy powinno się podawać obcobrzmiącą nazwę?
4) Czy w tekstach naukowych i popularnonaukowych można pisać: II Rzeczypospolitej?
Zasadniczo wydaje mi się, że nie było takiego państwa – to są nazwy potoczne: II RP, a nazwa właściwa to Rzeczpospolita Polska, podobnie nie ma państwa III RP. Jeśli już odmieniać, to chyba określenie „Rzeczypospolitej” jest bardziej uroczyste i powinno się stosować w oficjalnych dokumentach, przemówieniach, a w tekstach naukowych, popularnonaukowych – Rzeczpospolitej. Czy mam rację?
Z uszanowaniem
Jan Burys
Zgodnie z regułami obowiązującymi w naszej poradni w jednym pytaniu powinny się pojawić wątpliwości odnoszące się do jednego zagadnienia. W związku tym udzielę odpowiedzi na pytania dotyczące interpunkcji, jako że umieszczone zostały jako pierwsze. O zasadach rządzących stawianiem przecinków w wypowiedzeniach z imiesłowem przymiotnikowym pisaliśmy już kilkukrotnie, zachęcam do zapoznania się chociażby z tą poradą. Wypowiedzenie Dzisiaj już tylko nieliczne ukryte w zaroślach fundamenty domów są znakiem, że kiedyś tętniło tu życie jest poprawne pod względem interpunkcyjnym, gdyż imiesłów przymiotnikowy pełni tu funkcję wyodrębniającą, zawęża znaczenie rzeczownika fundament. Z kolei w przykładzie […] nie mogła mieć pewności, czy sama będzie pisać spójnik czy wprowadza zdanie podrzędne, przecinek jest zatem obligatoryjny. Podobnie byłoby w alternatywnej wersji umieszczonej w pytaniu, spójnik czy pełni tu taką samą funkcję: […] nie mogła mieć pewności, czy sama będzie poetką.
Katarzyna Burska