Od czego pochodzi słowo śniadanie? Zawsze wydawało mi sie że śniadanie to „śniade danie” bo zwykle rano jadano nabiał, tymczasem gdzies się spotkałam ze stwierdzeniem że rdzeń pochodzi od czasownika „śniadać” a ten z kolei od czasownika „śnić”. Jaka jest prawda?

Śniadanie to rzeczownik odczasownikowy o takiej samej budowie jak np. klękanie od klękać, wykonywanie od wykonywać, nagrywanie od nagrywać, zjadanie od zjadać itp. Podstawą tego wyrazu jest czasownik śniadać, który do XV wieku znaczył właśnie 'zjadać’ (to znaczenie zachowało się do dzisiaj w niektórych gwarach ludowych), a w późniejszym czasie zawęził swoje znaczenie do zjadania tylko jednego posiłku, a mianowicie porannego. Obecnie nie jest już używany. Czasownik ten wywodzi się z prasłowiańskiego *sъn – ědati 'zjadać’, czyli czasownika wielokrotnego od *sъn – ěšti 'zjeść’.

Przymiotni śniady, o którym Pani pisze, to też wyraz prasłowiański o pierwotnej formie śmiady (psł. *smědъ). Oznaczał on kolor jasnobrązowy, dlatego niektórzy językoznawcy wywodzą go od prasłowiańskiej nazwy miedzi (*mědъ). Współcześnie oznacza ciemną cerę, można nim określać również człowieka mającego ciemną karnację. Z takim znaczeniem raczej nie kojarzy się z nabiałem, ponieważ w tym wyrazie mamy rdzeń biał-, taki jak w wyrazie biały.

Izabela Różycka