Wziąć

1) wymowa – [wziońć], nie: [wziąć]. Piszemy: wziąłem, wzięłam, wzięli, ale jedynie dopuszczalna wymowa to: [wziołem], [wziełam], [wzieli]. Samogłoski nosowe przed l i ł tracą swoją nosowość (tzn. całkowicie się denazalizują) i są wymawiane jako samogłoski ustne e i o. Błędne wziąść – zamiast wziąć – tworzone jest pod wpływem analogii do takich bezokoliczników, jak: usiąść, trząść, posiąść.

Akcent w formach czasu przeszłego w 1. i 2. os. lm (wzięliśmy, wzięliście) pada zgodnie z normą wzorcową na trzecią sylabę od końca, a więc: [wzieliśmy], [wzieliście]. Podobnie akcentujemy formy 1., 2. i 3. os. lp i 3. os. lm trybu przypuszczającego:[wziełabym], [wziełabyś], [wziełaby], [wziełyby]. Natomiast w formach 1. i 2. os. lm trybu przypuszczającego pada na czwartą sylabę od końca: [wzielibyśmy], [wzielibyście].

2) informacje gramatyczne – z czasownikiem wziąć związane są formy: imiesłowy przymiotnikowe wzięty, wzięta, wzięte, imiesłów przysłówkowy wziąwszy oraz rzeczownik odsłowny wzięcie.

3) ortografia – nowa reguła słownikowa głosi, że nie- z imiesłowami przymiotnikowymi piszemy łącznie, a więc: niewzięty, niewzięta, niewzięte (reguła wprowadzona przez Radę Języka Polskiego PAN w 1997 r.). Należy również pamiętać, że nie- z rzeczownikami piszemy łącznie, a więc niewzięcie.

4) frazeologia – kilka przykładów związków frazeologicznych z wyrazem wziąć: wziąć sobie coś do serca, wziąć nogi za pas, wziąć górę nad kimś, wziąć coś na warsztat, coś wzięło w łeb, wziąć coś za dobrą monetę, wziąć kogoś na języki.