Szanowni Państwo,
prosiłbym o wyjaśnienie czym jest liczba podwójna.
Z poważaniem,
Paweł J.
Dzień dobry,
wspomniana liczba podwójna to kategoria gramatyczna, której pozostałości odnajdujemy we współczesnej polszczyźnie, choć jest już nieznana (od XVI wieku) i próżno jej szukać w podręcznikach gramatyki współczesnego języka polskiego. Kategoria ta dotyczyła rzeczowników określających dwie osoby lub przedmioty, np. dwa kmiecia czy dwie słowie (w przysłowiu mądrej głowie dość dwie słowie). W liczbie podwójnej były następujące formy przypadkowe, np. dla rzeczownika męskiego: M. (dwa) kmiecia, D. (dwu) kmieciu, C. (dwiema) kmiecioma, B. (dwa) kmiecia, N. (dwiema) kmiecioma, Ms. (dwu) kmieciu, W. (dwa) kmiecia.
We współczesnym języku polskim zachowały się nieliczne ślady tej liczby. Zaliczyć można do niej na przykład formy: (w) ręku (Ms. lp.), ręce (M. lm.), rękoma (N. lm.), uszy (M. lm.), uszu (D. lm.), oczy (M. lm.), oczu (D. lm.), oczyma (N. lm.). Pozostawienie tych form w użyciu wynika zapewne z faktu, że rzeczowniki te zawsze występują parami, a więc utrwaliły się w zwyczaju społecznym elementy odmiany w liczbie podwójnej.
O liczbie podwójnie napisała także Rada Języka Polskiego – warto zajrzeć także na jej stronę.
Łączę pozdrowienia
Agnieszka Wierzbicka