Witam serdecznie.

Zwracam się do Państwa z prośbą o opinię nt poprawności sformułowania podużytkownik. Jest to słowo nie występujące w słowniku języka polskiego. Jest natomiast odniesieniem do angielskiej wersji subuser oznaczające np. w systemach informatycznych konto podległe kontu głównemu.
Kilka dni temu zostałem skrytykowany za używanie takiego sformułowania przez osobę która porównała określenie podużytkownik do podludzi które ma zdecydowanie negatywny wydźwięk. Czy którąś z form, podużytkownik lub subużytkownik można używać bez obaw o poprawność językową ?
Pozdrawiam
Patryk Dzieniszewski 

Rzeczowniki tworzone przedrostkiem pod- oznaczają niższy stopień w hierarchii osób lub klasyfikacji rzeczy oznaczonych rzeczownikiem podstawowym, np. podchorąży, podpułkownik, podsekretarz, podinspektor, podpunkt, podrozdział, podgrupa, podkonto. Ta wskazywana przez przedrostek podrzędność nie jest jednak wartościowana negatywnie. Jedynym wyrazem, w którym taka konotacja występuje jest wspomniany przez Pana wyraz używany w propagandzie hitlerowskiej, czyli podludzie.

W słownictwie komputerowym rzeczownik podużytkownik rzeczywiście wydaje się kalką z języka angielskiego, ale wyraz ten występuje także w innych typach tekstów, np w Prawie geologicznym i górniczym (Dz.U. Nr 163, poz.981) w znaczeniu 'ktoś, kto użytkuje jakieś kopaliny na zasadzie udostępnienia mu prawa do tego przez użytkownika’. Mamy także w polszczyźnie analogiczny pod względem struktury i znaczenia wyraz podwykonawca, czyli 'osoba lub firma, która wykonuje prace produkcyjne lub usługowe na zlecenie głównego wykonawcy’. W obu wymienionych przykładach nie ma żadnego zabarwienia ekspresywnego.  Ponadto wyraz podużytkownik, jako nazywający pewien nowo wyodrębniony fragment rzeczywistości jest neologizmem uzasadnionym, jest też zrozumiały, zapewne nawet dla kogoś, kto usłyszy go po raz pierwszy. W sumie można stwierdzić, że jako forma potrzebna, o czytelnej strukturze, ma duże szanse na akceptację przez normę języka polskiego. Zdecydowanie odrzucałabym natomiast formę subużytkownik jako hybrydę angielsko-polską, tj. formę utworzoną z elementów należących do dwóch języków.

Izabela Różycka