Witam z prośbą o podanie prawidłowej odmiany rzeczownika KULISY (kulisy sprawy) w dopełniaczu ! Prawidłowa forma to „nie znam KULIS sprawy”, czy „nie znam KULISÓW sprawy” ?
Z góry dziękuję za odpowiedź !
Jerzy Kwiatkowski
Wyrażenie kulisy czegoś znaczy 'ukryte, nieznane ogółowi okoliczności sprawy, zdarzenia’. W tej formie językowej wyraz kulisy używany jest tylko w liczbie mnogiej. Podstawą dla tego nowego, przenośnego znaczenia jest rzeczownik rodzaju żeńskiego kulisa ’część teatru za sceną’. Mechanizm zmiany znaczenia jest tu wyraźny – ta część teatru nie jest dostępna dla widzów, więc nie wiedzą oni, co tam się dzieje. Skoro mamy do czynienia z rzeczownikiem rodzaju żeńskiego, dopełniacz liczby mnogiej brzmi kulis (tak samo jak kobiet (nie kobietów), dziewczyn (nie dziewczynów), rąk (nie ręków) itp.).
Przyczyną często popełnianego błędu polegającego na użyciu w przytoczonym przez Pana wyrażeniu formy rodzaju męskiego (kulisów) jest nieznajomość pochodzenia tej formy językowej oraz być może podobieństwo brzmieniowe wyrazu kulisa oraz rzeczownika kulis, który w południowo-wschodniej Azji oznacza robotnika wykonującego najniższe, najgorzej płatne prace, najczęściej tragarza. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z rzeczownikiem rodzaju męskiego, a więc forma kulisów jest uzasadniona, np. Na ulicach miast w Indiach widziałem wielu kulisów.
Izabela Różycka