Szanowni Państwo,
Nasza redakcja od lat ma problem z pisownią nazw ras zwierząt. Do tej pory nie udało mi się przekonać naszych autorów (także profesorów), że nazwy ras bydła należy pisać z małej litery np. polska holsztyńsko-fryzyjska, polska czerwona, simental, limousine, hereford, montbeliarde, brown swiss, jersey Niektórzy twierdzą, że jedne rasy (polskie) należy pisać z małej litery, a inne (zagraniczne pochodzące od nazw wysp np. Jersey, z dużej. Jaka jest poprawna forma?
pozdrawiam: Katarzyna Markowska

Słowniki ortograficzne nie podają zasady dotyczącej pisowni nazw ras zwierząt, należy zatem odnieść do tego zagadnienia reguły odnoszące się do kwestii pokrewnych (np. nazw roślin) oraz zwrócić uwagę na podane w tychże słownikach przykłady.

W odniesieniu do nazw roślin reguła mówi, że potocznie używane jednoczłonowe nazwy drzew, krzewów, owoców, kwiatów pisane powinny być małymi literami np. amerykany, patison, jonatany. Jeżeli chodzi o wielowyrazowe terminy botaniczne, dopuszcza się pisownię obu członów małymi literami lub pierwszego członu wielką literą, np. agawa amerykańska a. Agawa amerykańska, cis pospolity a. Cis pospolity (Nowy słownik ortograficzny PWN pod red. E. Polańskiego).

Podane przez Panią nazwy jednowyrazowe powinny zatem być pisane małymi literami. W ten właśnie sposób podawane są przykłady nazw ras bydła w rozmaitych słownikach języka polskiego, przy czym nazwa jersey może być także zapisywana w postaci spolszczonej dżerseje. Z kolei przytoczone przez Panią określenia wielowyrazowe typu polska holsztyńsko-fryzyjska, polska czerwona są skróconą formą pełnych nazw krowa polska holsztyńsko-fryzyjska, krowa polska czerwona. W ich przypadku, zgodnie z przytoczoną regułą, słowo krowa mogłoby być pisane wielką lub małą literą, natomiast wszystkie pozostałe wyrazy powinny już być pisane małymi literami. Z całą pewnością nie można natomiast wprowadzać różnych zasad ortograficznych w zależności od tego, czy wyraz jest polski, czy zapożyczony.

Warto także zwrócić uwagę, że poprawnie mówimy: pisać coś małą/dużą a. wielką literą lub od małej/dużej litery (nie: z małej/dużej litery)

Izabela Różycka