proszę o odmianę i pisownię (mała czy wielka litera) słowa wiktorianin (przedstawiciel epoki wiktoriańskiej). Czy uprawnione jest pisanie wielką literą (osoba tak sugerująca twierdzi, że od imienia królowej Wiktorii, ale mam poważne wątpliwości) oraz odmiana w liczbie mnogiej Wiktorianów. Ma wrażenie, że to pomieszanie z odmianą imienia Wiktorian.
Moim zdaniem powinna być mała litera, a odmiana jak ziemianin. Bardzo proszę o opinię

Przede wszystkim należy zaznaczyć, że takiego słowa nie odnotowuje żaden słownik języka polskiego ani wyrazów obcych. Jedynie w Narodowym Fotokorpusie Języka Polskiego jest jeden przykład jego użycia, z 1948 roku. Jest to zatem wyraz o bardzo małym zasięgu występowania, używany zapewne przede wszystkim przez anglistów oraz historyków. Ma on przejrzystą budowę słowotwórczą (por. nazwy zwolenników pewnych idei, prądów kulturowych, literackich itp., typu: republikanin, wolterianin, wegetarianin, młodopolanin), w języku polskim stanowi więc tzw. formację potencjalną, czyli zbudowaną zgodnie z regułami słowotwórstwa polskiego, a zatem możliwą do stosowania, ale o bardzo nielicznych potwierdzeniach w tekstach.

Rzeczownik wiktorianin nie jest utworzony od imienia królowej Wiktorii, ale od nazwy okresu w historii Wielkiej Brytanii, obejmującego ponad 60 ostatnich lat XIX wieku, kiedy panowała ta właśnie królowa, a który to okres zwany jest przez historyków epoką wiktoriańską (Wiktoria → epoka wiktoriańska → wiktorianin). Tego rodzaju nazwy epok piszemy małymi literami. Wynika to z zasady, że przymiotniki utworzone od osobowych nazw własnych wyrażające ogólne nawiązanie do jakiejś postaci (odpowiadające na pytanie jaki?) piszemy małą literą. Wielką literą przymiotniki od nazwisk piszemy wtedy, kiedy odpowiadają na pytanie czyj? i odnoszą się do właściciela, autora, twórcy. Królowa Wiktoria nie była twórczynią epoki, w której żyła, stanowi tylko jej symbol. Skoro zatem przymiotnik będący podstawą wyrazu wiktorianin pisany jest małą literą, również sam ten rzeczownik nie może być zapisywany inaczej.

Ma Pani rację, że wzorem odmiany dla takiego rzeczownika może być wyraz ziemianin, czyli dopełniacz liczby mnogiej będzie miał formę tych wiktorian, w odróżnieniu od dopełniacza liczby mnogiej imienia Wiktorian, który brzmi tych Wiktorianów.

Izabela Różycka