Szanowni Państwo,
Mam pytanie dotyczące znaczenia słowa „archaizm”. Oczywistym jest, że oznacza ono wyraz lub frazę, które były niegdyś używane, natomiast wyszły już z powszechnego użycia. Jednak w niektórych źródłach można znaleźć informację, że słowa „archaizm” można użyć w bardziej ogólnym znaczeniu – w odniesieniu do starych rzeczy, przestarzałych metod czy poglądów. Szczególnie interesuje mnie użycie określenia „archaizm” w odniesieniu do nieaktualnych opinii lub przekonań. Np.: „Przekonanie o tym, że palenie tytoniu sprzyja poprawie zdrowia to archaizm” lub „Pogląd, że kobietom łatwiej jest zdać egzamin na prawo jazdy to totalny archaizm”.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Pozdrawiam,
Aleksandra Zareda

 

Szanowna Pani,

Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego wskazuje dwa znaczenia pojęcia archaizm:
1. «wyraz, forma wyrazu, konstrukcja składniowa, które wyszły z użycia»
2.«coś przestarzałego».

W Uniwersalnym słowniku języka polskiego PWN pod red. S. Dubisza podaje się także dwie definicje:
1. «wyraz, forma wyrazu, konstrukcja składniowa, które wyszły z użycia; stosowane w literaturze pięknej w celach stylizacyjnych»
2. książ. «coś przestarzałego; przeżytek, anachronizm», np. Przepisy pełne archaizmów, luk i sprzeczności.

Opierając się na tych definicjach można stwierdzić, że przytoczone przez Panią użycie pojęcia archaizm w odniesieniu do „nieaktualnych opinii lub przekonań” jest jak najbardziej poprawne i zgodne z obowiązującą normą.

Łączę pozdrowienia
Agnieszka Wierzbicka